EL ALDEANO. 30-4-1931. La proclamación de la República en Castropol

Uncategorized

EL ALDEANO. 30-4-1931. La proclamación de la República en Castropol

…/…

La manifestación del 19

…/…

¡Viva la República española!. 

Terminada la lectura de esas cuartillas, el Sr. Cancio añadió algunas manifestaciones de su cosecha y a continuación D. Agustin García dio lectura al siguiente telefonema recibido de Madrid. 

“Colonia castropolense adhierese fervoroso entusiasmo manifestación republicana ¡viva Castropol! ¡viva la República! Pedro G. Arias, Claudio Penzol, Alejandro Sela, Manolo y Paco Marinero, Ricardo y Antonio López, Luis Campon, Carlos S. Saubelet” 

Después, fiesta, muy animada. Entre nortada y nortada, la gente se dedicó al baile, a pasear, a hacer comentarios…

…/…

EL ALDEANO. 15-3-1932. La Biblioteca Popular Circulante de Castropol

Uncategorized

EL ALDEANO. 15-3-1932. La Biblioteca Popular Circulante de Castropol. (Actividad desde su fundación en 1921)

…/…

III Actos públicos

…/…

1931. Septiembre, 6. Asamblea en la Biblioteca para estudiar la extensión de su labor en el concejo. Se leyeron y discutieron las siguientes ponencias: «La Biblioteca y la escuela» por D. Agustin García; «La Biblioteca y la agricultura», por D. Alejandro Sela; «Extensión de la labor de la Biblioteca» por D. Vicente Loriente Cancio y «La cultura tradicional asturiana» por D. Manuel Marinero. Asistieron representaciones de Tol, S. Juan, Seares, Piñera y Figueras

…./…

VIII Organización

…/…

En la Asamblea celebrada en septiembre del año pasado se acordó formar un Comité encargado de aconsejar a la Junta y dirigir todo lo concerniente a la labor de la Biblioteca en otras parroquias. Han sido designados hasta la fecha para formar parte de este Comité – que aun no se ha constituido – varios miembros de la Junta y los señores siguientes: D. Francisco Fidalgo y D. José A. Fernández Rey (Figueras); D. Angel Pérez (Barres); D. Manuel Fernández (Tol); D. José R. Martinez (Piñera); D. José María Lopez (Seares); D. Alejandro Sela (Vilavedelle) y D. José García (Balmonte).

…/…

EL ALDEANO. 30-1-1932. Pral aldeano d’a praza y pral Tio Pepe

Uncategorized

EL ALDEANO. 30-1-1932. Pral aldeano d’a praza y pral Tio Pepe

Por, El Aldeano de Taves

Meos amigos, teño que darbos un conseyo, tanto a un com’outro. Primeiro dareiyo al paisano da vila. Non te metas a falar del divorcio nin d’outras cousas da República se ques. ¡Mira que che vai pesar!. Xa sabes quen Castripol hay unha chía de Yarias (chámoyes eu así as que non tuveron siquera quen yes pedise un chucho condo eran novas) que te van a volver tolo. 

Acòrdome condo eu era un rapacin, qu’habia na mía parroquia tres matrimonios separados y habia un cura veyo muy delicado y perdicaba aiguas veces y decia «matrimonio separado, matrimonio condenado». Y esas como non saben el trabayo que costa aturar alguas muyeres, paréceyes cos homes somos muy ruios. Y non he así, tu ben lo sabes. Condo son novas y tein familia, menos mal, que aunque parlen einda alguas veces son algo cariñosas. Pero desque van enveyecendo, nin el demo (¡gʻueu arrenego!) se entende con elas. Así que eu digoche que non te ocupes mais de eso porque pode darche mal resultado, ben sabes quen son. 

Agora vouye decir al tio Pepe, que non me parece mal lo que nos dice del mondongo. Pero eso todos lo sabemos. Debera falarnos algo del debentre, que sou padre ben s’acordará condo lo facía suabola. Dios ye perdone. ¡Y ben que ye gustaba condo picaba el pan gue ye daba a él os corteyos! El debentre faciase asi: sacábaseye el miolo de duas libras de pan da praza, ou sea del forno das de Marinacia; esfaraguyabase ben; batiase unha docena d’ovos, duas cuyoradas de pingo, duas cebolas coloradas, perexil y cravo y metíase dentro da vixiga dun cocho. Desde que samasaba ben coas mans, cocíase ben cocido nun pote. Y ¡se viras que bon é, digoche que consolaba! 

Conócese, tio Pepe, que tu einda non es tio; debes ser un rapazin, porque se non, habias t’acordar desto. 

EL ALDEANO DE TAVES

EL ALDEANO. 15-1-1933. LOS CURRILLOS

Uncategorized

EL ALDEANO. 15-1-1933. LOS CURRILLOS

…/…

Como final de la fiesta se representó la comedia de currillos «Xan d’a Xata», escrita sobre temas del folklore asturiano. 

Agustín García y Alejandro Sela tuvieron a su cargo los papeles principales («Xan» y el «Capitán de Bandidos») y en ellos pusieron de manifiesto admirables dotes de «currillo» (voz, movimientos, etc.). Más difícil fue el cometido de Egidio García, José Ramón Martínez y José Ramón Muiña, que, a lo largo de la obra, tenían sobre sí dos y tres papeles cada uno, con los consiguientes cambios de voz etc. No obstante esto, salieron del empeño con toda la brillantez que el caso requería y exhibieron grandes habilidades para el nada fácil arte del guignol, formando con los protagonistas un elenco excelente y homogéneo. Y no olvidemos la «Xata» manejada con gran vis cómica. 

La velada terminó entre aplausos interminables. Si el «Auto» fue una sorpresa para todos y fue acogido con una ovación emocionante por lo significativa, «Xan d’a Xata» se desarrolló entre la constante hilaridad del público cuyas risas apenas dejaban oír las palabras de los muñecos y que de buena gana hubiera querido que se repitiese integra la obra. 

En suma: un excelente comienzo, que no olvidarán en mucho tiempo todo el público que, en número pocas veces visto, llenaba la sala y rezumaba por puertas y ventanas, …/…

CASTROPOL: REFERENCIA EN DIVERSIDAD

Uncategorized

CASTROPOL: REFERENCIA EN DIVERSIDAD. 2017. Edita: Ediciones Tantín. Impresión: Gráficas Ápel (Gijón). D.L.: SA-460-2017; ISBN: 978-84-947158-4-6; Pág. 150-151

Por, Antonio Cuervas-Mons García-Braga

…/…

Los Caleiros de Vilavedelle 

…/…

Según Alejandro Sela (14 de febrero de 1911 – 28 de octubre de 1982; escritor, perito agrícola y juez Comarcal), los vecinos de Vilavedelle simultaneaban el trabajo de labradores con el de los caleiros. Este era un trabajo duro y penoso. La primera acción consistía en extraer la caliza de la cantera a pico, ya que prácticamente no había pólvora, para a continuación transportarla en carros tirados por bueyes. Otra faceta era ir al monte a por toxo o tojo para utilizarlo como combustible hasta su calcinación en el horno, podía estar ardiendo hasta tres días, la caliza se transformaba en polvo o cal. El tojo se traía de los montes próximos a Grandallana y también se transportaban en carros. El lugar de los caleiros como ya se indicó en líneas anteriores se conoce como A Taraxe, en sus proximidades hay un muelle desde el cual se transportaba en barcazas o lanchas principalmente a Ribadeo y Vegadeo. 

…/…

ALEJANDRO SELA. Página web

Uncategorized

ALEJANDRO SELA. 14-2-2020. Página web

El 14-2-2020, fecha en la que Alejandro Sela cumpliría 109 años, se publica en la red esta página web, dedicada a recoger la obra literaria publicada e inédita de Sela. También se incluyen las fotografías de parte de sus cuadros y una selección de sus dibujos. La página se completa con un breve apunte biográfico y una selección de fotos del autor, ilustrando viajes y eventos de su vida. Y por último, se han recopilado todas las referencias localizadas hasta la fecha, sobre la figura y obra artística de Sela en prensa, en libros y en otras publicaciones.

ECO DE LUARCA. 18-10-1959. El río Navia tiene su historia. ¿Realidad o fantasía?

Uncategorized

ECO DE LUARCA. 18-10-1959. Pag. 7El río Navia tiene su historia ¿Realidad o Fantasía?

EL PROGRESO DE ASTURIAS. Diciembre 1959. El río Navia tiene Historia ¿Realidad o Fantasía?

Por Segundo Fernández Campoamor

La pluma ágil y sutilmente descriptiva del señor Sela y la imaginación del laureado pintor Álvaro Delgado, nos han dado una verídica impresión sobre el monstruo del río Meiro, que hoy acapara la atención, como bien se puede apreciar por loe dibujos que ilustran estas líneas, en un artículo aparecido en un semanario del occidente astur…

…/…

… pero lo especial del caso es que nadie niega que no exista, porque Álvaro Delgado reprodujo casi fielmente en un estupendo dibujo, por datos suministrados y recogidos directamente de los videntes por el señor Sela, su figura con bastante precisión, del antediluviano monstruo. Es para creer.

UNIVERSIDADE DE VIGO. «A heredade que nós temos. Historia escolma de prosa en galego do Eo-Navia». 2008

Universidade de Vigo

UNIVERSIDADE DE VIGO. «A heredade que nós temos. Historia escolma de prosa en galego do Eo-Navia«. 2008. ISBM 978-84-8158-406-6. Pgns. 66 – 68

Por, Suso Fernández Acevedo

…/…

3.13. ALEJANDRO SELA, EL TÍO PEPE 

Naceu en Vilavedelle (Castropol) en 1911 (14 de febrero según documentación al respecto) e faleceu en Navia en 1982. Despois de cursar o bacharelato en Ribadeo e Uviću, estudou para perito agrícola en Madrid e posteriormente, de novo en Uviéu, estudou leis. Exerceu a xudicatura en Castropol, onde desenvolveu un importante labor cultural. 

Foi un dos precursores da tradición prosística en galego no Eo-Navia. Formou parte do movemento cultural que se xerou en Castropol a comezos do século XX ó redor da Biblioteca Popular Circulante. Nese ambiente efervescente xurdiu tamén o interese polo estudo e cultivo da fala popular da zona, igual que sucedía na Galicia administrativa. Alejandro Sela, co pseudónimo de El tío Pepe, publicou unha serie de artigos no xornal El Aldeano de Castropol, que foron recompilados e publicados por Suárez Fernández (2000) baixo o título El tío Pepe. Colaboracióis periodísticas en gallego asturiano (1931-1948). Durante a ditadura, Vilavedelle (Castropol) continuou colaborando na prensa, principalmente en castelán. 

Reproducimos un fragmento dun dos seus contos, tomado directamente de El Aldeano ((50: 1), 30 de outubro de 1931).

Cuento

…/…

O PASquin. Setembro 2014. «Visión panorámica da literatura galegoasturiana (I)»

O PASquin

PASquin. 15-Setembro-2014. N. 241. «Visión panorámica da literatura galegoasturiana (I)».

Por, Xoán Babarro González

…/…

Deste tempo consérvanse varios orixinais e traducións ou adaptacións teatrais, así como textos narrativos publicados no quincenario El Aldeano. Entre os artífices, como ben sinala Xosé Miguel Suárez Fernández en El “Teatro Aldeano” da Biblioteca Popular Circulante de Castripol (1929-1934) (Ámbitu, Uviéu, 2009), cómpre citar, entre outros, a Manuel Marinero, Francisco Marinero, Vicente Loriente, Mª Ramona Penzol, Claudio Penzol, Ramón Martínez “Xuanín de Xonte” e Alejandro Sela, ao que pertence este fragmento de “Os santurrois” (El Aldeano, nº 30, 30-XII-1930):
 
Duas ou tres casas en cada pueblo son abondas pra que se xunten os devotos d’os santurrois, que son muitos. Van os novos de cada casa, y’unha vez c’outra, os santurrois vellos, pr’acompañalos. Eu sempre acompaño a os meus fiyos porque, s’ei decir a verdá, gústanme a min tanto como a elos, y ademais, gústame acompañar as fiyas, porque n’estos tempos non se poden deixar solas. ¡Haivos cada xilitron por ei!
 
Cun pequeno conxunto dos escritores nacidos durante a segunda década, entre os que se acha Sela, seguindo De Pondal a Novoneira (Xerais, Vigo, 1984) de Xosé Luís Méndez Ferrín, individualizamos o grupo xeneracional de 1936, como xa fixemos público en Évos un amaicer guapo. Aproximación á poesía en lingua galega do Principado de Asturias (Universidade de Vigo, 2007). Son autores que, ademais de proporcionárenlle un novo aire á narración, mostran na poesía a pegada do modernismo e das vangardas. Do concello de Castropol coñecemos bastante ben a obra de Alejandro Sela, Francisco Fidalgo Villaveirán e Amador Fernández Mejeras. A eles únese Ovidio Martínez Álvarez “Ovidio de Queipo”, natural de Boal, moi amigo de Amador. Con obra espallada por diferentes xornais, coinciden os catro no ribadense Las Riberas del Eo, ás veces colaborando dous deles no mesmo número.
 
Alejandro Sela, a quen Suso Fernández Acevedo n’A herdade que nós temos. Historia e escolma da prosa en galego do Eo-Navia (Universidade de Vigo, 2008), considera “un dos precursores da tradición prosística en galego no Eo-Navia”, deixou, asinando cos pseudónimos “Fulano de tal” e “El tío Pepe”, unha serie de narracións sobre temas etnográficos e de costumes. Escribe nunha lingua fiel ao sistema familiar, na que non deixan de aparecer dobretes en formas coma non e nunvellos e veyoscando e cuandopara e prapra este e preiste, etc.

…/…

ACADEMIA.EDU. Artículo «Galicia e o Galego na prensa de Castropol anterior a 1936»

Academia.edu

ACADEMIA.EDU. 2013. Artículo «Galicia e o Galego na prensa de Castropol anterior a 1936». Pags. 163; 174 a 188

Por, Suso Fernández Acevedo

Pag. 163 …/…

ALEJANDRO SELA “EL TÍO PEPE”
Naceu en Castropol en 1911. Cursou o bacharelato en Ribadeo e Uviéu e despois estudou para perito agrícola en Madrid e dereito de novo en Asturias. Exerceu de avogado en Castropol e posteriormente como xuíz en Navia, onde faleceu en 1982.
Foi redactor de El Aldeano e quen máis usou o galego no xornal, xa que é autor de oito dos dezasete artigos que se publicaron integramente en galego. O primeiro asino uno como Fulano de tal e os seguintes como El tío Pepe, nome que corresponde a un personaxe imaxinario que desde a súa vellez vai explicando con detalle determinados labores ou tradicións populares. Isto confírelle ós seus artigos un gran valor etnográfico. No ano 2000 a Secretaría Llingüística del Navia-Eo publico unos conxuntamente, con introdución de Xosé Miguel Suárez.
Tamén colaborou en Las Riberas del Eo e noutras publicacións da zona máis esporádicas (libros de festas, folletos, etc.). Algúns dos seus artigos en todas estas publicacións recompiláronse en dous volumes en vida do autor: Hacia la ría del Eo. Ensayos breves de amor y mas cosas (1951) e De vuelta al Eo (1960).

…/…

Pag. 165 …/…

TEXTOS DE AUTORÍA DESCOÑECIDA OU POUCO CLARA

Ademais dos autores mencionados, hai outros que utilizan pseudónimos que permanecen sen esclarecer. En total, atopamos sete textos de autoría descoñecida.

…/…

En 1932 El aldenao de Taves figura como autor ou autora dun artigo no que se lle retruca a outros anteriores de El Aldeano da Praza e El tío Pepe, correspondentes a Mª Ramona Penzol e Alejando Sela, respectivamente. Non hai indicios para sinalar quen se agocha detrás deste pseudónimo, aínda que incluso podería ser un destes dous autores, para introducir un debate figurado.

…/…

Pgs. 174 – 188 (publicación de sus artículos en gallego-asturiano):

Alejandro Sela, “El tío Pepe”:

…/…